چگونه بفهمیم وزوز گوش به مرور حذف یا باقی می ماند؟
وزوز گوش چیست؟ (وزوز دایمی یا موقت)
وزوز گوش وضعیتی است که فرد در گوش یا سر خود صدای سوت، زنگ زدن، خش خش، صدای آب، هوهو و... را می شنود. وزوز گوش می تواند تنها در یک گوش یا در هر دو گوش قابل شنیدن باشد. توجه داشته باشید وزوز گوش بیماری نمی باشد بلکه عارضه بیماری دیگری می باشد به طور مثال وزوز گوش عارضه استرس و اضطراب شدید، کم شنوایی، کاهش ویتامین ها، مشکلات عروقی و... . به طور کلی وزوز گوش 10 درصد از جمعیت را درگیر کرده است و روز به روز رو به افزایش است. وزوز گوش می تواند در هر سنی از کودک تا سالمند دیده شود اما در سنین بالا به دلیل کم شنوایی ناشی از سن بیشتر دیده می شود. در حال حاضر درمان و روش قطعی برای وزوز گوش در دنیا وجود ندارد که علت این امر مکانیسم پیچیده وزوز گوش می باشد که تاکنون به آن پی برده نشده است اما درمان ها و روش های زیادی برای کاهش و حذف وزوز گوش معرفی شده است. این درمان ها شامل صدادرمانی، ماسکر، سمعک های مخصوص وزوز گوش، تحریک الکتریکی، تحریک مغناطیسی، بیوفیدبک، نورفیدبک، موسیقی درمانی، ویتامین درمانی، رژیم غذایی و لیزر و ... می باشد. بنابراین در بخش درمان وزوز گوش می توان گفت به دلیل عدم وجود یک روش قطعی برای درمان وزوز گوش بهترین روش استفاده از چندین روش درمانی در کنارهم برای حذف یا کاهش شدت وزوز گوش می باشد که طبق تجربه نتیجه بهتری نسبت به استفاده از تنها یک روش برای بیمار مشاهده شده است.
چرا وزوز گوش ایجاد می شود؟
مهمترین علت های وزوز گوش یا عامل های تشدید شدت وزوز گوش به صورت زیر می باشد:*کاهش شنوایی
(کاهش تحریک کافی در عصب شنوایی و به دنبال آن کاهش در تحریک مراکز وابسته به شنوایی و کرتکس شنوایی در مغز دیده می شود که می تواند سبب شروع جبران مرکزی توسط مغز برای جبران و کمک به بهتر شنیدن شود و به مرور زمان و عدم جبران کاهش شنوایی وزوز گوش نیز ایجاد می شود) *عفونت گوش یا انسداد مجرای گوش(جرم گوش)*آسیب های شدید به سر یا گردن
(ضربه به سر یا گردن می تواند بر گوش داخلی، اعصاب شنوایی یا عملکرد مغز مرتبط با شنوایی تأثیر بگذارد. چنین آسیب هایی معمولاً تنها در یک گوش و همراه با وزوز گوش دیده می شوند).*داروهای آسیب رسان به سیستم شنوایی
تعدادی از داروها(آسپیرین، جنتامایسین، ازیترومایسین، آنتی بیوتیک ها، داروهای شیمی درمانی، داروهای ضدافسردگی و...) ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن وزوز گوش شوند. به طور کلی، هر چه دوز این داروها بیشتر باشد، وزوز گوش بدتر می شود. درصورت قطع مصرف داروی آسپیرین احتمال قطع وزوز گوش وجود دارد.
*بیماری منیر گوش
وزوز گوش می تواند نشانه اولیه بیماری منیر باشد، یک اختلال گوش داخلی که ممکن است به دلیل فشار غیر طبیعی مایع گوش داخلی ایجاد شود. بیماری منییر علاوه بر وزوز گوش دارای علایمی نظیر سرگیجه ها شدید(ازدقیقه تا ساعت)، احساس کیپی و گرفتگی گوش و کم شنوایی در فرکانس های پایین می باشد.*اختلال عملکرد شیپور استاش
(در این حالت، لوله ای که گوش میانی را به گلوی فوقانی متصل می کند، به درستی عمل نمی کند و سبب ایجاد فشار منفی در گوش و احساس کیپی و پری می شود که می تواند سبب شنیدن صدای ضربان شود).*بیماری اتواسکلروزیس
این عارضه در اثر رشد غیرطبیعی استخوانچه های گوش میانی(استخوانچه رکابی) ایجاد می‌شود که می تواند سبب سفت شدن و عدم حرکت مناسب استخوانچه گوش میانی و ایجاد کم شنوایی و وزوز گوش شود. *اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)*نوروم آکوستیک یا سایر تومورهای سر و گردن
(نوروم آکوستیک یک تومور غیرسرطانی (خوش خیم) است که بر روی عصب شنوایی ایجاد می‌شود که می تواند سبب کم شنوایی، وزوز گوش و سرگیجه شود. همچنین سایر تومورهای سر، گردن یا مغز نیز می توانند باعث وزوز گوش شوند).
*اختلالات عروق خونی
(شرایطی که در اثر اختلال رگ‌های خونی مانند تصلب شرایین، فشار خون بالا یا رگ‌های خونی کج‌شده یا بدشکل ایجاد می شود. در این حالت فرد دچار وزوز ضربان دار می شود به این صورت که ضربان وزوز با ضربان قلب یکسان می باشد). سایر شرایط مزمن از جمله دیابت، مشکلات تیروئید، میگرن، کم خونی، و اختلالات خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس همگی با وزوز گوش مرتبط هستند. توجه: مصرف دخانیات، الکل، افزایش وزن، مشکلات قلبی، فشارخون بالا، قندخون بالا بر افزایش شدت وزوز گوش تاثیر دارند.شکایت و مشکلات ناشی از وزوز گوش
وزوز گوش برای هر افراد تاثیرات مختلفی دارد که در زیر به مهمترین این مشکلات اشاره می شود: *استرس و اضطراب ناشی از وزوز *عدم تمرکز کافی *مشکلات خواب و استراحت *مشکلات حافظه ای *افسردگی ناشی از وزوز گوش *عدم شرکت در اجتماعات و مهمانی ها به دلیل عدم تحمل صدای بلند یا شلوغ *خستگی و سردرد *مشکلات و کاهش کیفیت در زندگی و کارچه علایمی نشان دهنده بهبود وزوز گوش می باشد؟
*داشتن وزوز برای دوره های کوتاه تر(کاهش زمان وزوز گوش) *کاهش شدت وزوز گوش(کاهش در درک وزوز گوش) (اولین علامت در بهبود وضعیت وزوز گوش کاهش شدت یا حجم صدای وزوز می باشد. به این صورت که هرچه کاهش شدت بیشتر باشد، احتمال اینکه وزوز زودتر از بین برود بیشتر است) *کاهش میزان آزاردهندگی وزوز (وقتی صدای وزوز گوش به صدای ملایم‌تری تغییر می‌کند(تغییر فرکانس)، حتی اگر شدت صدا کاهش نیابد، می‌تواند نشانه‌ی بسیار خوبی برای از بین رفتن وزوز گوش باشد. به عنوان مثال، وزوز گوش از یک صدای تیز و فرکانس بالا به یک صدای سفید تر مانند "sshhhhhh" یا صدای صدای بم تغییر کند که اغلب نشانه بسیار خوبی است.) *بهبود در وضعیت خواب، افزایش در تمرکز، استراحت و احساس آرامش بیشتر *عدم شنیدن وزوز گوش در محیط های شلوغ
نحوه تشخیص وزوز دایم یا موقت چگونه است؟
توجه به این نکته بسیار مهم است که همه انواع وزوز دائمی نیستند یا بهتر است گفته شود انواع وزوز گوش حداقل در ابتدا می توانند موقتی باشند و به تدریج و با گذشت زمان دایمی می شوند. برهمین اساس اقدامات مدیریتی و درمان وزوز گوش باید در ابتدا و سریعترین زمان ممکن و قبل از دایمی شدن وزوز گوش انجام شود اما متاسفانه بیماران با وزوز گوش بعد از بدتر شدن شدت وزوز (یا عدم تحمل وزوز) بعد از سال ها به مراکز درمان وزوز گوش مراجعه می کنند. دقت داشته باشید همانند سایر بیماری ها هرچه از شروع بیماری گذشته باشد و بیمار مدت زمان بیشتری با بیماری درگیر باشد درمان یا رفع آن سختتر می باشد درمان وزوز گوش نیز اینگونه است. فاکتور و عواملی که برای تعیین موقت یا دایمی بودن وزوز گوش باید به آن توجه شود در زیر اشاره شده است: علت شروع وزوز گوش مدت زمان وزوز گوش نوع صدای وزوز گوشعلت شروع وزوز گوش
اولین و مهمترین موردی که برای موقت یا دایمی بودن وزوز گوش باید به آن توجه شود عامل و دلیل شروع وزوز گوش می باشد. به طور کلی علت شروع وزوز گوش را می توان به دو بخش تقسیم کرد: بخش اول: آسیب های دایمی به حلزون و عصب گوش ناشی از درمعرض قرارگیری صدای بلند، صدای انفجار، مصرف داروهای آسیب رسان به گوش، وجود تومورهای عصب شنوایی و ... که سبب ایجاد کم شنوایی های دایمی می شوند. در این موارد می توان گفت وزوز گوش به صورت دایمی و به مرور زمان شدت آن بدتر می شود. اما بخش دوم مربوط به آسیب به بخش گوش خارجی و میانی می باشد که شامل جرم گوش، عفونت های گوش میانی، پارگی پرده گوش، جراحی های گوش میانی و پرده گوش و ... است. در این موارد احتمال موقتی بودن وزوز گوش بیشتر می باشد که با درمان عامل های ایجاد آن وزوز به طور کامل برطرف می شود.
مدت زمان وزوز گوش
بعد از فاکتور علت، زمان برای تعیین دائمی یا موقت بودن وزوز بسیار مهم است. همانطور که قبلا بیان کردیم هرچه زمان داشتن وزوز گوش افزایش یابد احتمال دائمی شدن وزوز گوش نیز بیشتر خواهد بود. بیماران عزیز توجه داشتند در ابتدا مغز نسبت به وزوز گوش مقاومت می کند به این صورت که وزوز گوش در فواصل و زمان های کوتاه (شاید فقط چند دقیقه) دیده می شود. شروع روند درمان در این مرحله بهترین دوره می باشد زیرا وزوز هنوز دایمی نشده است و به راحتی می توان آن را از بین برد. همچنین در مواردی مشاهده است که بیماران با چندین سال تجربه وزوز گوش(دایمی شدن وزوز گوش) با قرارگرفتن در روند درمان، وزوز گوش آنها به طور کامل برطرف یا در کمترین سطح شدت قرار گرفته است اما به طور کلی بهتر است در همان ابتدای شروع وزوز گوش برای درمان اقدام شود.شدت صدای وزوز گوش
در نهایت بر اساس صدای وزوز گوش می توان موقت یا دایمی بودن آن تعیین شود. به طور کلی هرچه شدت وزوز گوش بیشتر باشد احتمال دایمی بودن آن نیز بیشتر می باشد زیرا نشان دهنده افزایش حجم صدا در طول زمان می باشد. همچنین در مقالات قبلی در مورد وزوز سابجکتیو و آبجکتیو صحبت شده است. در مقاله ای بیان شده است که افراد با وزوز سابجکتیو(وزوزی که در آن تنها بیمار صدای وزوز گوش را می شنود) احتمال دایمی بودن وزوز گوش آنها بیشتر می باشد. وزوز ابجکتیو نیز به معنی این می باشد که نه تنها فرد دارای وزوز بلکه اگر کسی به دقت گوش کند می تواند وزوز گوش را بشنود. بنابراین نتیجه گیری که در مورد موقت یا دایمی بودن وزوز گوش می توان بیان کرد به صورت زیر می باشد: به طور کلی می توان گفت نشانه های داشتن وزوز گوش موقت شامل *مدت وزوز گوش تنها چند ثانیه تا دقیقه باشد *به طور موقت اتفاق بیفتد *وزوز گوش با صدای آرام که به راحتی بتوان آن را نادیده گرفت(تنها در محیط های بسیار ساکت قابل شنیدن باشد) *وزوز گوش با علایمی نظیر کم شنوایی، پری گوش و... همراه نباشد. علت های وزوز گوش موقت شامل: *عفونت های گوش میانی *جرم گوش یا وجود جسم خارجی در گوش *آسیب های عروقی(فشار خون بالا) *آلرژی های فصلی که باعث تغییرات شدید در فشار گوش میانی شود