دکتر گفتار درمانی
گفتار درمانی چیست؟
به عبارتی، می‌توانیم بگوییم، گفتار درمانی یک برنامه درمانی به جهت رفع مشکلات گفتاری و یا زبان می‌باشد که توسط دکتر گفتار درمانی صورت می‌گیرد. ممکن است این مشکلات در مسائل مربوط به بیان یا روان بودن کلام، تشکیل یا پیچش صدا و همچنین محدود بودن واژگان ایجاد بشود. از مشکلات رایج بیان می‌توانیم به تلفظ نادرست کلمات یا تشدید مشکلات مربوط به روان بودن گفتار به علت وجود نکنت زبان و همچنین تکرار صداها یا هجاهای طولانی اشاره نماییم که این اختلالات تشدید نیز می‌تواند مشکلاتی از قبیل مشکلات مربوط به گام، حجم و کیفیت صدا باشد.فعالیت‌های گفتار درمانی
در واقع، تمامی فعالیت‌های گفتار درمانی، تمام مشکلات گفتاری را که ذکر شد و همچنین موارد دیگر را می‌تواند درمان کند. علاوه بر آن، می‌تواند به بزرگسالانی که به سکته مغزی و یا آسیب مغزی مبتلا می‌باشند و یا کودکانی که در انتخاب کردن الگوهای گفتاری خود کند هستند، کمک بسزایی نماید. تمامی تکنیک‌های گفتار درمانی مطابق پیشرفت هر بیمار طراحی و تنظیم می‌شود. تمامی این مراحل و برنامه‌های گفتار درمانی نسبت به پیشرفت بیشتر بیمار و همچنین با گذشت مدت زمان دشوارتر خواهد شد.
انواع گفتار درمانی
یکی از تصورات و باور‌های غلط و رایج درباره گفتار درمانی این است که بیشتر افراد آن را شاخه‌ای از علم روانشناسی می‌دانند که که دکتر گفتار درمانی با صحبت کردن با مردم، نسبت به اصلاح اختلالات رفتاری آنها به درمان آنها می‌پردازد. همچنین برخی از افراد نیز رشته گفتار درمانی را فقط محدود به اصلاح کردن اختلالات تلفظ می‌انگارند. به عنوان مثال، فردی که توانایی تلفظ حرف "ر" را ندارد. در حقیقت، می‌توانیم بگوییم که گفتار درمانی با حوزه گسترده‌ای از موضوعات گفتار و تکلم، زبان، بلع، صوت و ارتباط درگیر می‌باشد که در ادامه به انواع گفتار درمانی خواهیم پرداخت.درمان تلفظ
این درمان برای افرادی که دچار خطای صوتی و یا جایگزینی صدا می‌باشند که این جایگزین جزئی از یک دسته کامل صداها محسوب نمی‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، برای افرادی که بیش از یک خطای تلفظی دارند، استفاده می‌شود. علاوه بر آن، افرادی که به اضافه‌ی خطاهای واجی، خطاهای تلفظی نیز دارند، تحت درمان تلفظ قرار می‌گیرند. درمان تلفظ مستقیم‌ترین نوع درمانی است که باید برای این گونه افراد صورت بگیرد. زیرا هر آنچه را به جهت درمان تلفظ به آن نیاز دارند را در اختیار آنها قرار می‌دهد. درمان تلفظ، با صداهای مجزا آغاز می‌شود. سپس، با هجاهای بی معنی، کلمات تکی، عبارت، جملات، تمرین‌های مکالمه ساختاری و مکالمه بدون ساختار ادامه می‌یابد.
درمان واجی
این درمان توسط دکتر گفتار درمانی برای کسانی که به فرایند واجی مبتلا هستند و یا در تولید کردن تمامی گروه‌های صدا دچار مشکل می‌باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فهمیدن سخن این نوع بیماران، در اکثر موارد به دلیل اینکه خطاهای صوتی زیاد می‌باشد کمی دشوار است. تمامی کودکان تا سنین مشخصی از این فرایند‌های واجی بهره می‌برند. اما این مشکل در بین سنین ۳ تا ۵ سال حل می‌شود. درمان واجی با درمان تلفظ، دارای تفاوت‌هایی است؛ زیرا در این درمان با صداهای مجزا آن را آغاز نمی‌کنند. بلکه با جفت کلمات مشابه یا جفت‌های کمینه از کل کلمات، درمان واجی را آغاز می‌نماید تا تفاوت بین تولید صحیح و خطای کودک را به آن نشان بدهند. ترتیب این نوع درمان می‌تواند به صورت تمایز شنوایی، تولید در سطح تک کلمه، عبارت، جمله، مکالمه بدون ساختار و مکالمه ساختاری ادامه یابد.رویکرد چرخشی یا دوره‌ای
این رویکرد، می‌توانند برای اشخاصی که دارای شرایط زیر می‌باشند، مورد استفاده قرار بگیرد. توسط افرادی که گفتار بسیار غیر قابل درک به صورت دشواری دارند و غالباً صداهای گفتاری توسط آنها از قلم می‌افتد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، افرادی که برخی از صداها را غالباً با صداهای دیگر جایگزین می‌نمایند و از صداهای صامت متفاوتی بهره نمی‌برند نیز از این رویکرد استفاده می‌نمایند. در این روش، به جای اینکه کودکان را تحت درمان واجی قرار دهند تا بر آن تسلط داشته باشند، چند جلسه فقط بر روی یک فرایند مانور می‌دهند و سپس به سراغ مرحله بعد می‌روند. به این ترتیب، در نهایت تمامی فرآیندها به صورت دوره‌ای و چرخشی تکرار می‌گردد و دوباره به عنوان هدف قرار گرفته می‌شود. به عبارتی، می‌توانیم بگوییم، رویکرد چرخشی یا دوره‌ای قرار است، بازتاب پیشرفت واجی معمولی را نشان بدهد.
رویکرد واژگان هسته‌ای
این روش توسط دکتر گفتار درمانی، می‌تواند برای اشخاصی که مشکلات گفتاری بسیار شدیدی همانند بی حسی شدید در گفتار در کودکی دارند و یا افرادی که توجه کافی به تمرینات نمی‌کنند، مورد استفاده قرار بگیرد. رویکرد واژگان هسته‌ای، همچنین می‌تواند برای کودکانی که در گفتار خود پیشرفت بسیار کندی دارند و یا حتی به دلیل مشکلات گفتاری، فقط می‌توانند چند کلمه را به کار ببرند و با آن صحبت کنند، بسیار مفید واقع گردد. در رویکرد واژگان هسته‌ای، لیست کوتاهی از کلمات متداول که کودک در هنگام تلفظ کردن آن دچار مشکل می‌شود، جمع‌آوری می‌کنند و این کلمات را به صورت جداگانه تمرین می‌نمایند. سپس، کودک با هر وسیله‌ای که دوست دارد، بازی می‌کند تا درمانگر با او صحبت نماید. زمانی که کلمات جمع آوری شده، در گفتگو پیش می‌آید، درمانگر تلاش می‌کند که تولید و بیان صحیح آن را با کودک تمرین نماید.رویکرد استفاده از متن
در این روش استفاده از متن تلاش می‌شود، صدای هدف را در هجا‌ها با صداهای دیگری که ممکن است تولید آن برای کودک آسان‌تر باشد، جفت نمایند.به عنوان مثال، کودک در تولید کردن حرف "ت" در یک متن می‌تواند توسط یک مصوت بلند که در جلوی آن قرار دارد، آسان‌تر عمل نماید.
