تمرینات تربیت شنوایی
تمرینات تربیت شنوایی اهمیت تربیت شنوایی یکی از روش‌هایی که می‌توان به وسیله آن ناشنوایان را توانبخشی کرد، تربیت شنوایی ناشنوایان می‌باشد. هدف از تربیت شنوایی مانند روش‌های توانبخشی دیگر مانند گفتار درمانی و کار درمانی، استفاده بهینه از باقیمانده شنوایی بوده و بر آن تاکید می‌شود. تربیت شنوایی یا به عبارتی دیگر آموزش خوب شنیدن، فرآیندیست که نقطه مرکزی برنامه‌های توانبخشی کودکان ناشنوا را تشکیل داده و بر این اصل است. با انجام تمرینات تربیت شنوایی، فرد قادر خواهد بود که از باقیمانده شنوایی خود استفاده بهینه کرده و به ممکن‌ترین حالت، ارتباط بگیرد. در ادامه توضيحات بیشتری درباره این موضوع خواهیم داد. تربیت شنوایی چیست؟ در افراد ناشنوا تقویت صدا فقط به وسیله سمعک کارساز نخواهد بود. فرد ناشنوا یا کم شنوا دارای سمعک، صداها را آن گونه که فرد شنوا دریافت می‌کند، نمی‌شنود. همانطور که گفتیم تربیت شنوایی، یک روش توانبخشی اینگونه افراد است که بتوانند صداها را درک کنند. با استفاده از تمرینات تربیت شنوایی، فرد توانایی دریافت صداها و فرق آن با دیگر صداها را درک خواهد کرد. به طور کلی تربیت شنیداری به مجموعه‌ای از آموزش‌ها گفته می‌شود که به فردی که دچار نقص شنوایی است، یاری می‌کند که حداکثر استفاده ممکن را از باقیمانده شنوایی خود، انجام دهد. ضرورت تربیت شنوایی برای ناشنوایان این موضوع بسیار روشن است که انسان موجودی اجتماعی بوده و احتیاج او به برقراری ارتباط کامل با هم‌نوعان و محیط خود الزامی است. لازم به ذکر است که بهترین و موثرترین وسیله ارتباطی انسان زبان و گفتار او هست که به وسیله آن می‌تواند احساس و خواسته‌های خود را بروز دهد و همچنین احساسات و خواسته‌های دوستان و آشنایان خود را درک کند. با این اوصاف افراد کم شنوا و ناشنوا برای اینکه بتوانند با محیط اطراف خود ارتباط مناسبی بگیرند، ضروری می‌باشد که آموزش‌های ویژه‌ای در این باره دریافت کند. کودکان کم شنوا و ناشنوا که با استفاده از سمعک می‌شنوند، و یا کاشت حلزون انجام داده‌اند، با تمرینات تربیت شنوایی می‌توانند مهارت کلامی و گفتاری خود را تقویت کرده و در ارتباطات اجتماعی، توانایی لازم برای برقراری یک ارتباط موثر را داشته باشند. لازم به ذکر است که تربیت شنیداری، باقیمانده شنوایی کودک را زیاد نخواهد کرد بلکه باعث استفاده حداکثری از باقیمانده شنوایی شده و تقویت آن و آموزش خوب شنیدن را ممکن خواهد کرد. در نهایت می‌توان گفت که درک گفتار برای فرد ممکن می‌کند. روش‌های تربیت شنوایی متخصصان برای تربیت شنوایی را روش‌های متنوعی را به کار می‌برند و انتخاب این روش برعهده آنهاست. جدیدترین و مناسب‌ترین این روش‌ها روش اربر بوده که در این روش ابتدا باید سطح توانایی‌های کودک ناشنوا بررسی شود. در این حالت موارد مانند تشخیص و تمایز و درک شنیداری، نیاز به بررسی خواهند داشت. متخصصان به این منظور آزمون‌های خاصی را استفاده خواهند کرد. این آزمون به صورت فردی برای هر کودک کم شنوا که در محدوده سنی 6 تا 7 سال قرار دارد، اجرا خواهد شد. در این صورت مربی تشخیص می‌دهد که تربیت شنوایی را از کدام مرحله برای کودک آغاز کند. بعد از این مرحله با توجه به توانایی کودک، یکی از 3 روش آموزشی انتخاب خواهد شد که تربیت شنوایی کودک ادامه پیدا کند. • محاوره طبیعی • نیمه سازمان یافته • کاربردی مراحل خاص تمرینات تربیت شنوایی مراحل و تمرینات تربیت شنوایی عبارتند از: • توجه کردن به صدا اولین مرحله در تربیت شنوایی توجه به محرک‌های صوتی فرد می‌باشد. در این مرحله فرد باید اصوات را کشف کرده و به عبارتی دیگر متوجه وجود آن باشد. • توانایی تشخیص و تمایز در مرحله بعد از کشف صدا، کودک با تربیت شنوایی خواهد آموخت که صداها متفاوت می‌باشند. در این مرحله کودک توانایی تشخیص صداهای متفاوت را کسب خواهد کرد. • شناسایی صدا در این مرحله از تربیت شنوایی، فرد خواهد توانست که صداهای مختلف را شناسایی کرده و صدا را به شکل‌های مختلف معرفی کند. و یا صدا را بنویسد و یا همچنین توانایی اشاره داشته باشد و… . • توانایی درک مطلب در این مرحله کودک کم شنوا و ناشنوا با کمک تربیت شنوایی، توانایی درک معنا و مفهوم جملات را خواهد داشت و در نهایت مهارت جواب دادن صحیح به سوالات و درک گفتار را به دست خواهد آورد. عوامل مؤثر در تربیت شنوایی • میزان باقیمانده شنوایی فرد هر چقدر که میزان باقیمانده شنوایی فرد زیاد باشد، موفقیت کافی به دست خواهد آمد و فرد نتیجه خوبی از تربیت شنوایی خواهد گرفت. • سن فرد کم شنوا هر چه تربیت شنوایی در سنین پایین‌تر آغاز گردد، نتیجه نهایی بهتر خواهد شد. بنابراین سن وقوع کم شنوایی هم اثر زیادی بر نتیجه کار خواهد داشت. • زمان ابتلا به کم شنوایی کودکانی که بعد از سن زبان آموزی دچار مشکل کم شنوایی می‌شوند، نتیجه بهتری در کار تربیت شنوایی خواهند گرفت. هر چه کودک از سنین پایین‌تر حتی از 3 ماهگی، اقدامات لازم برای توانبخشی را دریافت کند، در روند پیشرفت کودک موثرتر واقع خواهد شد. چرا که سیستم عصبی انسان به گونه‌ای می‌باشد که اگر در سال‌های اولیه زندگی تحریک نگردد، عملکرد عصب ضعیف‌تر شده و شنوایی او در سنین بالای 12 سال مفید نخواهد بود. در مرحله بعدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: • کار کردن با صبر و حوصله کافی • استفاده از روش دادن جایزه و انجام تشویق • ایجاد محیط کاری ساکت، آرام و تمیز • توجه شود که محتوای جلسات آموزش متنوع بوده و آموزش لازم در موقعیت‌های مختلف ارائه گردد. • محتوای لازم برای آموزش برای شنوایی با توانایی کودک هماهنگ بوده و مناسب او باشد. • دعوت والدین به همکاری و... وسایل لازم برای تربیت شنوایی قطعا برای اینکه تربیت شنوایی مفید واقع شود، لوازم خاصی برای فردی که آموزش می‌دهد لازم خواهد بود. این لوازم عبارتند از موارد زیر: ضبط صوت مناسب، هدفون، سمعک، گوشی‌های فردی و همچنین گروهی، میکروفون مناسب برای این کار، وسایل صداساز مانند طبل، ساعت، سوت، بوق، زنگ، شیپور، و… همچنین داشتن تصاویر متعدد از کلمات تک سیلابی تا چند سیلابی، و همچنین استفاده از ابزارآلات و محیط‌های غنی از صوت‌های مختلف. گفتار درمانگر با استفاده از موارد گفته شده خواهد توانست که نتیجه دلخواه خود را بگیرد.