وزوز گوش نشانه چیست
وزوز گوش نشانه چیست ؟
وزوز گوش می تواند نشانه ای از یک بیماری دیگر باشد به طور مثال وزوزگوش می تواند به دلیل کم شنوایی، مصرف دارو، ضربه به سر و ... شروع شود. بنابراین می توان گفت وزوزگوش بیماری نیست بلکه عارضه یک بیماری دیگر است که در ادامه صحبت می شود. به طور کلی در این مقاله در مورد مهمترین عامل های شروع وزوزگوش، جدیدترین تئوری های شروع وزوز یا صدای گوش، تفاوت فعالیت های مغزی در افراد با وزوزگوش و بدون آن، جدیدترین روش های درمان وزوز و روش های درمان وزوز در منزل توضیح داده می شود تا شاید بتوانیم درک بهتری از وزوز و علت آن داشته باشیم.
به چه صداهایی وزوزگوش گفته می شود؟
دقت داشته باشید برخلاف تصور بسیاری از افراد در مورد وزوزگوش، به هر صدایی که در گوش یا سر توسط فرد شنیده شود وزوز گفته می شود. صدای وزوز می تواند برای هر فرد دارای تیزی، بلندی یا حتی آزاردهندگی متفاوتی باشد. وزوزگوش می تواند به دلایل بسیار زیادی برای فرد ایجاد شود که برای هر فرد این عامل می تواند متفاوت باشد از این رو نباید انتظار داشته باشیم تمام افراد با وزوز تنها با یک روش درمان شوند. شاید علت اینکه بسیاری از پزشکان در همان جلسه اول می گویند وزوزگوش قابل درمان نیست و بهش عادت کن نیز همین دلیل باشد.
پس می توان گفت یک روش ثابت برای تمام بیماران که باعث درمان وزوزگوش شود وجود ندارد. همچنین به دلیل مکانیسم پیچیده وزوزگوش و تاثیر موارد زیادی نظیر استرس، درگیری ذهنی، خواب، تغذیه، توجه به وزوز و... که تحت تاثیر خود بیمار(فرد دارای وزوز) می باشند نمیتوان با اطمینان گفت که درمان قطعی وزوزگوش وجود دارد اما دقت داشته باشید اگر بیمار بتواند موارد یا بخش های تاثیر گذار بر وزوز را کنترل و حذف کند میتوان با اطمینان شاهد قطع کامل وزوز گوش باشیم.
مهمترین عامل های شروع وزوز گوش چیست ؟
1. کم شنوایی یا افت شنوایی در یک فرکانس
(مهمترین و شایع ترین عامل شروع وزوزگوش افت شنوایی می باشد. توجه کنید حتی افت شنوایی در یک یا دو فرکانس بدون آنکه بر شنیدن صدا یا درک گفتار فرد تاثیر منفی داشته باشد می تواند با وزوزگوش همراه شود)
2. ضربه صوتی شدید یا حضور در محیط های پرسروصدا
(ضربه صوتی ناشی از انفجار، شلیک گلوله، نویزهای شغلی نظیر تراشکاری، صافکاری، محیط های صنعتی، کارخانجات ذوب آهن و...)
3. ضربه روحی و احساسی شدید و ناگهانی
(خبر فوت یکی از اقوام نزدیک یا یک اتفاق ناگوار با تحریک سیستم لیمبیک می تواند سبب شروع وزوزگوش شود. در این حالت فرد ممکن است دارای شنوایی نرمال و حتی افت شنوایی باشد اما عامل شروع وزوز اختلالات در سیستم عصبی لیمبیک می باشد)
4. بیماری های گوش میانی و داخلی
(بیماری منییر، چسبندگی استخوانچه ها، اتواسکلروزیس، سکته گوش، تومورهای عصب شنوایی یا توموراکوستیک، عفونت های گوش میانی، جرم گوش)
5. مصرف داروهای آسیب رسان به شنوایی
(آنتی بیوتیک ها، ازیترومایسین، جنتامایسین، آسپیرین و...)
جدیدترین علت های ایجاد و شروع وزوز گوش چیست؟
تئوری اول:
کاهش فعالیت مغزی به علت محرومیت شنوایی مهمترین عامل شروع وزوز گوش است
همانطور که اطلاع دارید وزوز گوش می تواند ناشی از درگیری محیطی(حلزون، گوش میانی) و درگیری مرکزی(عصب و مناطق مغزی) باشد که در اینجا اطلاعات بیشتر در مورد وزوز مرکزی می باشد.
در معرض قرارگیری با صدای بسیار بلند حتی به مدت کوتاه می تواند سبب شروع و ایجاد وزوز گوش شود که صدایی شبیه به زنگ، سوت، ویز و صداهای دیگر در یک یا هر دو گوش شنیده می شود.
در مطالعات قبلی مشخص شده است که وزوز گوش دارای پایه نوروفیزیولوژی است اما اینکه به طور دقیق کدام بخش از مسیر شنوایی یا بخش مغز درگیر است هنوز مشخص نیست.
شنوایی انسان سنسورهای ارتعاشی بسیار حساسی می باشند که توانایی دریافت موج های صوتی مختلف را دارد به این معنی که می توانند صداها را از 20 هرتز(صداهای بسیار بم) تا 20 کیلوهرتز(صدای های بسیار زیر) دریافت کند اما به طور ویژه حساسیت به صداها در محدوده 250 هرتز تا 8 کیلوهرتز(محدوده فرکانسی که توسط ادیومتر ارزیابی می شود) دارد.
با این وجود حلزون گوش یا سلول های مویی گوش داخلی(سنسور های ارتعاشی) با درمعرض قرارگیری صدای بلند دچار آسیب می شوند که می تواند منجر به کم شنوایی دایمی در گوش شود.
در مطالعات انجام شده بر روی حیوان و انسان ها پیشنهاد شده است که وزوز گوش و شنوایی به یکدیگر مرتبط هستند(مهمترین علت شروع وزوز گوش کم شنوایی است).
در این مطالعات مشخص شد که نورون های کرتکس شنوایی که به دلیل کم شنوایی از تحریک محروم می شوند برای جبران نقص شنوایی فعالیت خودبه خودی خود را افزایش می دهد که می توان این افزایش فعالیت عصب و منطقه کرتکس شنوایی را علت شروع وزوز گوش در اثر کم شنوایی دانست.
همچنین برخی مطالعات دیگر علت وزوز گوش را اینگونه بیان می کنند که بخش هایی از مغز که مربوط به توجه و احساسات است در تولید وزوز گوش نقش دارند.
در مطالعه ای که بر روی فعالیت های مغزی بیماران با وزوز گوش انجام شد نتایج وزوز گوش نشانه چیست ؟ به این صورت بود که:
*به طور نرمال در وضعیت بیداری و سلامت فرد فعالیت های مغزی در محدوده 8-12 هرتز(امواج آلفای مغزی) غالب است. همچنین افزایش فعالیت موج های آرام یا امواج دلتا مغزی(کمتر از 4 هرتز) در حالت بیداری نشان از نقص عملکرد در شبکه های عصبی مغزی می باشد.
در مقایسه این دو موج(آلفا و دلتا) در بیماران وزوزی مشخص شد که انرژی در امواج آلفای مغزی به صورت بسیار قوی کاهش می یابد و برعکس امواج دلتا بسیار افزایش می یابد(این الگوها بیشتر در مناطق تمپورال مغزی نشان داده شده است).
یکی از علت های تغییر الگوهای مغزی که در بالا بیان شد محرومیت حسی می باشد به این صورت که به دلیل کم شنوایی و محرومیت تحریک سیستم عصبی و مغز الگوهای فعالیت مغزی تغییر می کنند و این عامل می تواند شروعی برای وزوز گوش باشد.
همچنین نمونه ای دیگر از وزوز های ناشی از شبکه قشری یا فعالیت های مغزی، وزوز مربوط به استرس می باشد که فعالیت های غیرعادی و ابنورمال در تمپورال راست و مناطق فرونتال چپ قشر مغز دیده می شود. پس می توان یکی از دلایل وزوز مرکزی را تغییر در الگوهای فعالیت مغزی در نظر گرفت.
تئوری دوم:
منشا و محل اصلی وزوز در گوش نیست بلکه در سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز می باشد
در بررسی های الکتروفیزولوژی و عکس برداری های مغزی مشخص شد که وزوز گوش ناشی از الگوهای شلیک(تحریک) عصب یا فعالیت های خودبه خودی بسیار بالا در مسیر شنوایی مرکزی(از عصب تا قشر مغز) می باشد و مربوط به حلزون گوش نمی باشد. همچنین در جراحی تومور عصب شنوایی که بیماران دارای وزوز گوش بودند با قطع بخشی از عصب شنوایی که مربوط به تومور بود وزوز گوش ادامه داشت و قطع نشد که می توان اثباتی بر نظریه گفته شده باشد(وزوز گوش ناشی از فعالیت های عصبی مغز می باشد).
همانطور که در بالا و بخش های بعدی صحبت خواهد شد کم شنوایی حلزونی و عصبی سبب کاهش ورودی های تحریکی عصب آوران از حلزون به سیستم شنوایی مرکزی می شود که عاملی برای شروع وزوز گوش شود و ظاهرا سیستم شنوایی مرکزی در حفظ و افزایش ماندگاری و وزوز گوش نقش مهمی دارد.
نقش سیستم شنوایی مرکزی در حفظ وزوز گوش به این صورت می باشد که با کاهش ورودی های عصبی سیستم شنوایی مرکزی با هدف جبران کم شنوایی فعالیت های عصبی خود را افزایش می دهد و این افزایش فعالیت می تواند در حفظ و ماندگاری و یا حتی شروع قوی تر وزوز گوش نقش مهمی داشته باشد(این دلیل برای بیماران با کم شنوایی گفته شده است).
توجه داشته باشید که عامل ایجاد و شروع وزوز گوش در هر فردی متفاوت است به طور مثال فردی دارای چندین سال کم شنوایی است اما وزوز گوش ندارد و برعکس.
تئوری سوم:
اختلال و بی نظمی در فعالیت های عصبی عامل دیگری برای شروع وزوز گوش است
یکی از مدل هایی که برای توضیح وزوز گوش بیان شده است مدل Lateral Inhibition(مهار جانبی) می باشد. مهار جانبی به معنی این می باشد که نورون های کناری می تواند نورون های دیگر را مهار کنند یعنی هرچه نورون فعال تر باشد با شدت بیشتری نورون های کناری خود را مهار می کند.
بر طبق این مدل، زمانی که سیستم شنوایی آسیب دیده باشد وزوز گوش ایجاد می شود و دیگر صداهای آن فرکانس(منطقه آسیب دیده) پردازش نمی شود. بنابراین نورون هایی که قبلا به این فرکانس ها پاسخ قوی نشان می دادند، فعالیت کمتری از خود نشان می دهند که سبب فعال شدن یا قوی تر شدن نورون های کناری آن منطقه می شوند. بنابراین در هر مرحله از تقویت عصبی به سمت کرتکس شنوایی، سیگنال های عصبی قوی تر می شوند و در مغز به صورت صدای زنگ یا وزوز شنیده می شوند.
فعالیت های مغزی در بیماران با وزوزگوش نسبت به افراد نرمال چگونه است؟
در مقالات مختلف از نقشه مغزی برای بررسی وضعیت فعالیت عصبی بیماران با وزوزگوش در مقابل افراد با وضعیت نرمال استفاده شده است که در این مقالات مشخص شد که اکثر مناطق مغزی مربوط به افراد با وزوزگوش قرمز رنگ و در حالت فعالیت بالا می باشد. بنابراین می توان گفت فعالیت مغزی در افراد با وزوزگوش نسبت به افراد عادی بسیار بالاتر است که سبب می شود با کوچکترین استرس، عصبانیت، کمبود خواب، اضطراب و هر عامل تحریک کننده دیگری شدت وزوز افزایش یابد.
پس در صورتی که در حین درمان وزوزگوش با هر روشی می باشد باید استرس، حالت روحی، نگرانی، اضطراب، ترس از بدترشدن وزوز، درگیری های ذهنی ناشی از وزوز، عصبانیت و ... را حذف و کنترل کنید تا درمان بر وزوزگوش اثر مثبت داشته باشد.
درمان سکته گوش چیست؟ وزوز سکته گوش چگونه درمان می شود؟
در این قسمت در مورد سکته گوش و درمان های قابل انجام آن صحبت می شود زیرا بسیاری از افراد علایم اولیه سکته گوش را با افت قند، افت فشار یا مشکلات دیگر اشتباه می گیرند که همین سبب از دست دادن زمان طلایی درمان می شود.
دقت داشته باشید علت دقیق شروع یا ایجاد سکته گوش مشخص نیست اما عامل های ویروسی، استرس های شدید، جنبه های خودایمنی یا موارد دیگر می توانند سبب سکته گوش یا کری ناگهانی شوند. در اکثر موارد در هنگام صبح زمانی که فرد از خواب بیداری می شود با علایمی نظیر سرگیجه های شدید، احساس کیپی و گرفتگی، وزوز گوش و نامفهموم بودن کلمات یا گنگ بودن صحبت دیگران در یک گوش را احساس می کند که در واقع وجود این چهار علایم می تواند نشان دهنده سکته گوش باشد.
یکی از بهترین راههای تشخیص سکته گوش انجام تست شنوایی سنجی یا نوارگوش در کلینیک های شنوایی سنجی می باشد.
همچنین توجه داشته باشید احساس کیپی و پری گوش و سرگیجه در همان روز یا هفته های اول به صورت خودبه خودی از بین می روند و تنها کم شنوایی و وزوزگوش باقی می مانند.
نکته بسیار مهمی که باید بیاد داشته باشید اهمیت تشخیص به موقع و شروع سریع درمان می باشد زیرا در صورتی که درمان سکته گوش در 2 هفته یا 14 روز اول(بعد از شروع سکته گوش) انجام شود شانس درمان بسیار بالا است و هر چه از این زمان بگذرد شانس درمان نیز کاهش یا حتی بی نتیجه می شود.
برای درمان سکته گوش ابتدا باید با مراجعه به کلینیک گوش حلق بینی و بررسی اولیه توسط پزشک تزریق کورتون در پرده گوش یا مصرف قرص های کورتون به صورت خوراکی است. در مقالات مختلف تاثیر هر دو روش یکسان بوده است اما انجام تزریق نتایج بهتر و تاثیر سریعتری در پی دارد.
در صورتی که درمان اول(تزریق کورتون) بدون نتیجه باشد یا بیمار دوره طلایی درمان را از دست داده باشد انجام درمان دوم ضروی است. در درمان دوم از سمعک های مخصوص وزوزگوش یا سمعک های ماسکردار با هدف درمان و حذف وزوز و همچنین حفظ باقی مانده شنوایی برای فرد می باشد که علاوه بر این موارد سمعک در شنیدن کلمات و درک بهتر گفتار در گوش آسیب دیده نیز کمک کننده است.
جدیدترین درمان های وزوزگوش
بر طبق تئوری های شروع وزوزگوش که مهمترین آنها در بخش بالا بیان شد از روش ها و درمان هایی برای رفع وزوزگوش استفاده می کنند. از این رو یکی از مهمترین روش های درمان وزوزگوش استفاده از روش صدادرمانی می باشد.
روش صدادرمانی از دو طریق قابل انجام می باشد:
حالت اول: حضور فرد در مطب و انجام صدادرمانی با دستگاه به صورت روزانه
حالت دوم: تهیه سمعک های ماسکردار که علاوه بر تقویت صدا در فرکانس های آسیب دیده با تولید صدای نویز در فرکانس وزوز باعث حذف و درمان وزوزگوش شود.
روش دیگری که جدیدا از آن استفاده می شود روش تحریک الکتریکی عصب واگ با جریان های متناوب(دستگاه تحریک الکتریکی AES) می باشد. در این روش با چسباندن الکترود بر روی پیشانی و لاله گوش و ارائه جریان های الکتریکی در فرکانس های مختلف سبب ریلکس کردن عصب شنوایی به صورت غیر مستقیم می شویم که در نهایت سبب کاهش شدت وزوزگوش می شود. برای انجام روش تحریک الکتریکی AES باید فرد به صورت روزانه در مطب حضور داشته باشد که به صورت میانگین برای درمان موفق به 20 تا 25 جلسه نیاز می باشد.
دقت داشته باشید یکی از موارد مهم برای اثر بخشی روش تحریک الکتریکی میزان افت شنوایی می باشد. به این صورت که اگر فرد در دو فرکانس یا بیشتر دارای افت شنوایی بیشتر از حد ملایم باشد احتمال نتیجه گرفتن از این روش کاهش می یابد. بنابراین در هنگام انجام این روش بهتر است ابتدا وضعیت شنوایی بررسی و مشخص شود.
روش بعدی برای درمان وزوزگوش استفاده از روش موسیقی درمانی می باشد. برخلاف اکر افراد که وزوزگوش ناشی از محرومیت حسی نظیر کم شنوایی است گاهی وزوزگوش در اثر افزایش فعالیت عصبی بیشتر از حد نرمال در یک فرکانس می باشد و استفاده از روش صدادرمانی سبب نتیجه عکس می شود. در این حالت با روش موسیقی درمانی می توان با حذف بخشی از منطقه فرکانسی مربوط به وزوز سبب یکسان سازی تحریک عصبی در کل مناطق عصبی شویم و به مرور شاهد کاهش شدت وزوز گوش باشیم.
روش بعدی که می توان به آن اشاره کرد استفاده از روش درمانی TRT می باشد. در روش تی ار تی باید ابتدا به بیمار آگاهی لازم در مورد وزوز گوش داده شود. به زبان ساده تر با افزایش آگاهی بیمار در مورد علت شروع وزوز، عدم خطرناک بودن آن، روش های درمانی آن، شانس درمان فرد، پاسخ به سوالات و حذف ترس های بیمار از وزوزگوش استرس و درگیری های ذهنی ناشی از وزوز را در فرد کاهش دهیم. در مرحله بعدی با ارزیابی وزوز و تعیین فرکانس و شدت وزوزگوش از روش صدادرمانی با دستگاه ادیومتر 2 کاناله یا سمعک ماسکردار برای کاهش و حذف قطعی وزوزگوش استفاده کنیم. استفاده از روش TRT به دلیل افزایش امید بیمار به درمان های جدید و کاهش ترس و استرس های ناشی از وزوز روش بسیار مناسبی است.
سایر روش های درمان وزوزگوش شامل روش ویتامین درمانی، کنترل تغذیه و رژیم غذایی، دستگاه لیزر کم توان و... می باشد. روش ویتامین درمانی و رژیم غذایی در بخش درمان وزوز در منزل توضیح داده می شود.
درمان وزوزگوش در منزل
همانطور که در بخش بالا و سایر مقالات وزوزگوش بیان شد درمان وزوزگوش باید با همکاری فرد دارای وزوز انجام شود و به طور مثال استفاده از دستگاه ماسکر به تنهایی بدون همکاری فرد شامل عدم کنترل تغذیه یا کنترل جنبه های احساسی، روحی و فکری فرد موفق نخواهد بود. از این رو در این بخش در مورد درمان هایی که در منزل توسط فرد دارای وزوز باید انجام شود توضیح داده می شود.
1. روش ویتامین درمانی
مصرف ویتامین D، زینک پلاس، B12، منیزیم، پتاسیم، امگا3 در کاهش شدت وزوزگوش در اکثر افراد موثر می باشند. از این رو بهتر است با تهیه مولتی ویتامین و مصرف روزانه بعد از صبحانه در کنار رژیم غذایی، کنترل استرس و درمان اصلی به کاهش شدت وزوزگوش و در نهایت حذف آن کمک کنیم.
2. روش رژیم غذایی
حذف نمک، فلفل، ترشیجات، آبلیمو، چای، قهوه، نسکافه، فست فود، نوشابه، لبنیات، کره(غذاهای بسیار چرب)، شکلات(غذاهای بسیار شیرین) و... سبب کاهش شدت وزوزگوش می شوند. همچنین توجه به طبع غذاها براساس طبع بدن خود فرد بسیار مهم است و بهتر است فرد در صورتی که با خوردن غذایی شاهد افزایش شدت وزوزگوش خود بود از مصرف مجدد آن غذا خودداری کند.
3. کنترل جنبه های احساسی، روحی و فکری
حذف استرس، درگیری های ذهنی، اضطراب، ترس از وزوز، عصبانیت و.. سبب افزایش قابل توجه و سریع وزوزگوش می شوند. از این رو بهتر است فرد با حذف این موارد و آرامش ذهن و عدم توجه به وزوز به درمان خود کمک کند. همچنین داشتن الگوی خواب مناسب و انجام ورزش های روزانه نیز به کاهش شدت وزوز کمک می کند.
توجه داشته باشید برخلاف جنبه های احساسی و استرس که در تمامی افراد با وزوزگوش سبب افزایش شدید وزوز می شود تغذیه و ویتامین ها برای هر فرد اثر متفاوتی دارد و نمی توان انتظار داشت تمامی افراد از رژیم غذایی و ویتامین ها به یک اندازه بهره ببرند. به طور مثال طبق گفته خود بیمار با مصرف قهوه به صورت روزانه هیچ تفاوتی در شدت وزوز ایجاد نشده بود اما بیمار دیگر با مصرف قهوه به سرعت شاهد شدت گرفتن وزوزگوش بود. اما به طور کلی بهتر است تمامی این موارد با هم و در کنار یکدیگر به صورت مرتب انجام شود تا بتوان انتظار کاهش شدت وزوز را داشت.
کلام آخر در مورد وزوزگوش
طبق مطالب بالا می توان نتیجه گرفت که در صورت بروز کم شنوایی و محرومیت شنوایی برای جبران ان(استفاده از سمعک) باید در سریعترین زمان ممکن اقدام شود تا سیستم عصبی مرکزی دچار اختلال نشود. همچنین برای بیماران با عدم کم شنوایی احتمال درگیری سیستم احساسی و توجه ای در بیمار وجود دارد.
در کلام آخر می توان گفت به هر صدایی که در گوش یا سر بخصوص در محیط ساکت توسط فرد قابل شنیدن باشد وزوزگوش گفته می شود. دلایل شروع صدای گوش یا وزوز بسیار متنوع است و تنها یک روش درمانی برای تمام افراد کارایی ندارد و باید برای هر فرد با توجه به عامل شروع کننده روش درمانی انتخاب شود. همچنین اگر بیمار بتواند همکاری کامل با متخصص درمان وزوز داشته باشد و تمامی موارد احساسی و فکری را کنترل و حذف کند با اطمینان می توان انتظار درمان کامل وزوزگوش را داشت.
کلینیک شنوایی و سمعک فراشنوا
مرکز شنوایی فراشنوا به صورت تخصصی در ارزیابی و درمان وزوز گوش با روش های جدید و به روز دنیا فعالیت دارد. علاوه بر این تجویز جدیدترین سمعک های نامریی قابل شارژ، جدیدترین سمعک های ریک شارژی، جدیدترین سمعک های 2023-2024 از برندهای معتبر سمعک با گارانتی بین المللی از دیگر فعالیت های این مرکز می باشد. همچنین تعمیر انواع مدل های سمعک، ساخت قالب های ضدآب و ضدصوت، انجام مانورهای درمانی سرگیجه و... از دیگر فعالیت های مرکز فراشنوا می باشد.
برای مشاوره و انتخاب سمعک با متخصصین شنوایی سنجی فراشنوا در تماس باشید:
09105241071
02188949368
02188958823
02188492162